De Boersteeg

De Boersteeg is een weg in het buitengebied van Groesbeek, in de gemeente Berg en Dal.

Deze website gaat over de plannen van de gemeente om in het buitengebied een gigantische hoeveelheid weilanden en akkers vol zonnepanelen te leggen. Voor 2023 180 hectare, in 2040 zo’n 750 hectare. Dat is 1 op de 6 weilanden.

In het bijzonder gaat het over het eerste veld dat de gemeente wil leggen, aan de Boersteeg en de Dennenkamp. Dat veld wordt op zo’n 100 meter van de omwonenden gelegd. Vrij uniek, want in Nederland proberen alle gemeenten zonnevelden aan te leggen waar niemand er last van heeft. Eén inwoner aan de Boersteeg krijgt zelfs de panelen pal naast zijn huis. Dat ben ik. Ze komen 5 meter van mijn tuinhek, 20 meter van mijn woonkamer te staan. Waar je nu letterlijk kilometers ver kunt kijken, komt er straks een veld panelen van 2,70 meter hoog, 300 meter breed, en 350 meter diep. Waanzin.

Dit zou het eerste zonneveld in de gemeente moeten worden. Als het eerste het beste zonneveld direct naast iemands huis komt, waar komen de volgende 35 velden dan te liggen? En die 150 velden die nodig zijn voor 2040? Ook bij de boeren en buitenlui voor het huis? Wat blijft er over van het landschap? Wat gaat dit betekenen voor het toerisme?

De gemeente Berg en Dal en projectontwikkelaar SolarEnergyWorks zijn bezig met een plan om 10 hectare zonnepanelen te leggen in de hoek van de Boersteeg en de Dennenkamp.

Het rode gebied is het weiland (8,2 ha groot) waar de eerste zonnepanelen komen te staan (6,5 ha panelen). Zodra de vergunning rond is, gaan er 3,5 ha meer panelen bijkomen in het oranje gebied. De eigenaar (het gele vlak) was al overeen met de projectontwikkelaar. De reden dat nu in eerste instantie alleen het rode gebied besproken wordt is natuurlijk om het project er minder rampzalig uit te laten zien.

Het groene vlakje is mijn tuin met mijn huis. Pal naast de panelen (5 meter). De blauwe vlakken zijn andere buren. Er zijn een tiental gezinnen die het zonneveld in hun uitzicht krijgen te liggen. In heel Nederland worden zonneveld uit het zicht gelegd. Naast snelwegen, naast provinciale wegen, naast of op industrie- en bedrijven-terreinen, naast kanalen, achter dijken, etc. Meestal op minimaal zo’n 300 meter van woningen en boerderijen.

Alleen de gemeente Berg en Dal vindt het normaal om een zonneveld naast iemands tuin te leggen.

Hieronder zie je een plaatje (gephotoshopt) van de projectontwikkelaar. De bomen en struiken rechts zijn mijn tuin. Het is duidelijk dat er slechts 5 meter gras komt, dan een hek van gaas, en dan de panelen.

Let wel, het mannetje links op het zandpad lijkt net zo groot te zijn als de panelen. De panelen lijken slechts anderhalve meter hoog te worden. In werkelijk worden de panelen 2 meter 70 hoog. Bijna het dubbele. Zo hoog dat je er met geen mogelijkheid meer overheen kunt kijken. Je ziet de bomen er achter niet meer. En ook de heuvels van Malden en Heumen niet meer. Het wordt één grote muur van 300 meter breed en 2 meter 70 hoog.

Het zonneveld aan de Boersteeg gaat geregeld worden door projectontwikkelaar SolarEnergyWorks uit Utrecht. Dat zijn een dozijn verkopers en marketing lui die alle vergunningen en de subsidie regelen. Met mooie praatjes, daar zijn het verkopers voor. Er zijn geen ingenieurs of landschapsarchitecten in dienst. Zelfs geen juristen. Het draait ten slotte alleen om het verkopen van een idee. En dan hun 10% of 20% commissie opstrijken. Het uitvoeren van dat idee mag daarna iemand anders doen.

SEW heeft de omwonenden een viertal PFDen met informatie gestuurd. Die kun je hier vinden:

Op 30 juni 2020 heeft de projectontwikkelaar een presentatie gegeven in het “Partneroverleg natuur en landschap”. Dat is een door de gemeente georganiseerd overleg. Deelnemers zijn de vele clubs die iets met landschap en natuur doen in de gemeente. Maar ook STER (Stichting Toerisme en Recreatie) en heemkundegroepen zitten erbij. Daar heeft SEW informatie over hun plan verstrekt. Zie deze twee PDF-bestanden.

Heel veel fotos en kaartjes in al die 6 documenten. Maar mijn huis en tuin zijn op geen enkele foto te zien. Mijn huis staat op geen enkel kaartje vernoemd. Wel staat er ergens op één kaartje: “bosje, circa 15 meter hoog”. Ik en mijn huis. Wij zijn slechts verworden tot niet meer dan een “bosje, circa 15 meter hoog”.

Ik ben altijd voor kleinschaligheid. Maar niet als het over zonnevelden gaat.

Berg en Dal zou voor 2050 500 of zelfs 750 hectare zonnevelden moeten aanleggen. (Het blijkt dat de Provincie, via de RES, veel minder van ons verlangt). Een belangrijke vraag is: ga je een paar grote velden aanleggen, of vele kleintjes? Stel je legt velden aan van 1 km bij 1 km. Dat is gigantisch. Maar dan heb je 100 ha. Dus moet je 5 van die grote velden aanleggen om het doel van 500 ha te halen. Maar als je kleine veldjes aanlegt, bv. van 5 ha, dan moet je 100 van die veldjes leggen in Berg en Dal. 30 Veldjes rond Groesbeek, 20 veldjes rond Beek/Ubbergen, 20 veldjes rond Leuth, 20 veldjes rond Millingen en 10 veldjes bij Ooij. Wat is beter?

Ik denk dat een paar grootschalige velden beter zijn voor het landschap, de bewoners en de gemeente. Ik leg uit.

1) Een groter oppervlak betekent relatief minder omwonenden. Minder omwonenden betekent dat je minder mensen lastig valt. Het veld dat aan de Boersteeg staat gepland wordt misschien 6,5 ha, maar meer waarschijnlijk slechts 4,7 ha (om toch afstand te houden). Er wonen zo’n 10 gezinnen rond het veld. De omtrek is ongeveer 1 km. Laten we aannemen dat voor iedere 100 meter rond een zonneveld, er een familie woont. Laten we uitrekenen hoeveel omwonenden we hebben, als we 400 ha gaan leggen, met veldjes van 4 ha, 16 ha, 100 ha of 400 ha.

• Veldjes van 4 hectare. Die zijn 200m x 200m. Omtrek is 800m per veld. We hebben dan 100 veldjes nodig om aan de 400 ha te komen. Totale omtrek is 100 x 800m = 80 km. Er zullen 800 omwonende families zijn.
• 25 Veldjes van 16 hectare (400 x 400m). Omtrek 1600m per veld, 25 x 1600 = 40 km totaal. 400 Omwonende families.
• 4 Velden van 100 hectare (1 km x 1 km). Omtrek 4 km per veld, 4 x 4 = 16 km totaal. 160 Omwonende families.
• 1 Veld van 400 hectare (2km x 2km). Omtrek is 8 km per veld, en totaal. We hebben slechts een zo’n veld nodig. 80 Omwonende families.

2) Een ander voordeel is dat je minder rompslomp hebt bij de aanleg. Minder vergunningen om te verstrekken. Minder partijen om mee te onderhandelen.

3) Grote velden, met relatief minder omtrek betekent dat je relatief meer budget hebt om een zonneveld goed in te passen in het landschap. Mijns inziens kun je een zonneveld moeilijk inpassen. Zeker in een heuvellandschap. Maar als je het toch gaat proberen, met gewoon een groene rand om de panelen, gaat dat beter als je meer budget hebt.

4) Meer budget bij grotere velden betekent ook dat je de omwonenden fatsoenlijk financieel kunt compenseren. Of zelfs uit kunt kopen. Het verschil is een factor 5, als je velden van 4ha vergelijkt met een veld van 100ha.

5) Er zijn minder nieuwe aansluitingen op het elektriciteitsnet nodig. Liander heeft aangegeven dat het ze niet gaat lukken om snel alle zonnevelden en windmolens aan te sluiten op het distributie-net. Daar gaan wel 5 à 10 jaar overheen, is de schatting. Als we voor grote zonnevelden kiezen, wordt dit probleem een stuk makkelijker op te lossen.

6) Niemand wil verrommeling en versnippering van het landschap. Het Rijk komt met zijn Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Sommige provincies hebben de aanleg van zonnevelden in het agrarisch landschap al verboden aan hun gemeenten. Ons landschap in Berg en Dal is belangrijk. Voor de inwoners en voor het toerisme. Overal zonneveldjes (letterlijk) is een ramp voor het landschap.

Conclusie: we kunnen beter voor een paar grote zonnevelden kiezen, dan hapsnap overal veldjes toestaan.

De burgers zijn aan het wakker worden. Men begint nu te beseffen wat de energietransitie precies gaat betekenen voor ons landschap. In eerste instantie is iedereen natuurlijk voor groene energie. Echter, langzaam aan begint men wakker te worden, en te realiseren wat het betekent, als we heel Nederland volplempen met windmolens en zonnevelden. Iedere dag staat er wel iets in de krant. Iedere week is er wel iets op TV. Een kleine selectie:

Tennet (onze nationale netbeheerder) gaat er van uit dat in 2025 er niet altijd meer elektriciteit uit het stopcontact zal komen. Rolling blackouts. Quote: “En een harde landing is dat we regio’s in toerbeurt afschakelen, zoals dat geregeld in Zuid-Afrika gebeurt. Als je eraan gewend raakt, prima, maar leuk is het niet. Zeker niet in de winter.”

Twee experts waarschuwen voor een “hagelslag-landschap”. Friso de Zeeuw, adviseur gebiedsontwikkeling en emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling aan de TU Delft in Trouw: “Voor typisch Nederlandse landschappen en grote wateren dreigt zich een ramp te gaan voltrekken“. En Rijksadviseur voor het Landschap Berno Strootman in de Volkskrant: “… niemand in Nederland zich bekommert om de vraag hoe we Nederland niet alleen duurzaam maken, maar ook mooi en leefbaar houden”.

De verruïnering van de Wieringermeerpolder in het noorden van Noord-Holland is vaak in het nieuws geweest. Bv. bij Zondag met Lubach. Of bij PowNed. Of in het NRC (voor abonnees). De Wieringermeerpolder is het schoolvoorbeeld van hoe het gigantisch fout kan gaan. Honderden miljoenen euro’s subsidie voor stroom voor 2 multi-nationals (die zelf geen belasting in Nederland betalen). Waar we geen enkele CO2-reductie voor terug hebben gekregen. En het landschap (200 km²) is verruineerd.

In april 2020 stelde Ronald Plasterk al dat we een volledig nieuw klimaatplan nodig hebben. Als je geen abonnee bent bij de Telegraaf, kun je hier het artikel toch bekijken.

Een interessante vernieuwing is zonnepanelen op het water. Door de koelte van het water leveren de panelen 8% meer op dan op het land. Bovendien is het makkelijk om de panelen mee te laten draaien met de zon. Zo kun je alles bij elkaar wel meer dan 40% extra opbrengst krijgen. Bovendien is het techniek van Nederlandse bodem. Helaas verstrekt onze subsidie-gever (SDE++) minder subsidie aan deze techniek dan aan simpele zonneveld op land, dat veel minder efficient is.